Τι είναι η κοιλιοκάκη
Η κοιλιοκάκη είναι μια συχνή πάθηση του εντέρου η οποία προκαλείται από τη βρώση γλουτένης, μιας πρωτεΐνης που βρίσκεται στο σιτάρι, τη σίκαλη και το κριθάρι. Η εντεροπάθεια αναπτύσσεται μόνο σε γενετικά προδιατεθειμένα άτομα στα οποία πυροδοτείται μια ανοσολογική απάντηση όταν καταναλώσουν γλουτένη. Ασαφείς περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να συσχετίζονται με την ανάπτυξη της πάθησης η οποία παρατηρείται σε περίπου 1% του γενικού πληθυσμού. Tα ποσοστά διάγνωσης αυξάνονται και αυτό οφείλεται μάλλον σε μια πραγματική αύξηση της επίπτωσης της νόσου.
Ηλικία εμφάνισης και συμπτώματα
Η κοιλιοκάκη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία από την παιδική, μετά την έναρξη σίτισης με γλουτένη, έως την προχωρημένη ηλικία.
απώλεια βάρους, δυσκοιλιότητα, μετεωρισμό, κοιλιακό άλγος, βορβορυγμούς, αδυναμία, καταβολή. Μπορεί όμως να εκδηλωθεί και με συμπτώματα εκτός του πεπτικού συστήματος ως τα μόνα συμπτώματα της νόσου ή σε συνδυασμό με εκδηλώσεις από το πεπτικό. Δερματικά εξανθήματα, αναιμία, οστεοπενία και οστεοπόρωση, καθυστέρηση εφηβείας, υπογονιμότητα, καταθλιπτική συνδρομή είναι κάποια από αυτά.
Τρόπος διάγνωσης
Όταν τεθεί η υποψία κοιλιοκάκης ο γιατρός αναζητά την εμφάνιση στο αίμα ειδικών αντισωμάτων όπως αυτών έναντι ιστικής τρανσγλουταμινάσης. Είναι σημαντικό τα άτομα τα οποία έχουν συμπτώματα ύποπτα της νόσου να μην απέχουν αυθαίρετα από τη γλουτένη πριν τη διάγνωση. Η διάγνωση της νόσου τίθεται κατόπιν γαστροσκόπησης με λήψη βιοψιών από το λεπτό έντερο όπου αναδεικνύονται οι χαρακτηριστικές αλλοιώσεις του εντερικού βλεννογόνου.
Αντιμετώπιση της νόσου
Στα άτομα με διάγνωση κοιλιοκάκης συστήνεται η αυστηρή διά βίου δίαιτα ελεύθερη γλουτένης ως η μόνη διαθέσιμη θεραπεία. Η δίαιτα περιλαμβάνει αποχή από τροφές που προέρχονται από σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι. Ως εκ τούτου απαγορεύονται προϊόντα από αλεύρι, ζυμαρικά, μπύρα, κάποια αλλαντικά ή κονσερβοποιημένα προϊόντα. Η αποχή από τη γλουτένη έχει σαν συνέπεια την επαναφορά του εντερικού βλεννογόνου στην κανονική του δομή και τον έλεγχο της πάθησης.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε τροφές που έχουν ”κρυμμένη” γλουτένη όπως τρόφιμα, φάρμακα ή βιταμινούχα σκευάσματα που περιέχουν τη γλουτένη ως έκδοχο ώστε να μην επηρεαστεί η αποκατάσταση της βλάβης του εντέρου. Η επανεισαγωγή της γλουτένης στη διατροφή διεγείρει την ανοσολογική απάντηση και πάλι με αποτέλεσμα την εκ νέου διαταραχή του εντερικού βλεννογόνου.
Η συμμόρφωση στη δίαιτα ελεύθερη γλουτένης είναι άκρως σημαντική. Ασθενείς με κοιλιοκάκη που μπορεί να παραμένουν αδιάγνωστοι για χρόνια καθώς και ασθενείς που συνειδητά συνεχίζουν να λαμβάνουν γλουτένη είναι επιρρεπείς στην ανάπτυξη επιπλοκών, οι σοβαρότερες των οποίων είναι οι κακοήθειες όπως το λέμφωμα ή το καρκίνωμα του λεπτού εντέρου.
Η συμμόρφωση στη δίαιτα χωρίς γλουτένη μπορεί να φαίνεται δύσκολη αρχικά αλλά με τη σωστή ενημέρωση και την κατάλληλη στήριξη οι ασθενείς ανταποκρίνονται πολύ καλά σε αυτή.
Η παρακολούθηση ασθενών με κοιλιοκάκη συμπεριλαμβάνει κλινική εκτίμηση του ελέγχου των συμπτωμάτων, επανέλεγχο του επιπέδου των ειδικών αντισωμάτων στο αίμα και επαναληπτική γαστροσκόπηση σύμφωνα με την κρίση του ειδικού γαστρεντερολόγου
